Nereden Nereye ; Elektrikli Araçlar...
Merhaba, bu yazımızda kısaca, arabalarda kullanılan elektrik motorlarının çalışma prensiplerinden, çeşitlerinden ve örneklerinden bahsedeceğiz.
Elektrik motorlarının tarihi içten yanmalı motorlarınkine kadar uzanır. Öyle ki 1800'lü yılların başında kulanılmaya başlandı. Ve zamanla yaygınlaştı da ancak 1909'da Henry Ford'un içten yanmalı motorlu araçlarda seri üretime geçmesiyle bu yaygınlık gitgide azaldı. Azaldı ve geçerliliğini yitirmiş birkaç meslek grubu gibi unutulmaya yüz tuttu.
Tabii o dönemki elektrik motorlarının sorunları da vardı ;
i. Yetersiz pil ömrü
ii. Tam şarj ile düşük menzil vb.
O dönemlerde şaşırtıcı bir gelişme daha yaşandı o da rejeneratif frenin icat edilmesiydi.
Peki nedir bu?
Rejenerasyon kelime anlamı olarak geri kazanım demektir. Gaz pedalından ayak çekildiği anda pil kendini şarj etmeye başlar. Normal araçlara göre, bu fren yapısına sahip araçlar, gaz pedalı bırakıldığında çok daha hızlı yavaşlar. Çünkü kinetik enerjiyi depolayıp pili doldurma adına kodlanmışlardır.
*İlk rejeneratif fren 1897'de uygulandı.
Gelelim elektrikli araba çeşitlerine..
Hybrid sistemde bir elektrik motoru bir de içten yanmalı motor bulunur. Elektrik motorunun pillerini şarj edecek bir sistem yoktur.
Bu pillerin şarjı, hareket esnasında içten yanmalı motorun çalışmasıyla gerçekleşir.
Araba belli bir hıza kadar elektrik motoruyla gider. Sonrasında içten yanmalıya geçer.
Yakıt tasarrufu sağlanır.
Mucidi Toyota'dır. (prius)
ii. Plug-in Hybrid Sistem
Çalışma prensibi Hybrid Motorla hemen hemen aynıdır. Ancak bu sistemdeki piller daha büyüktür ve bu pilleri şarj edecek bir sistem vardır yani direkt olarak içten yanmalı motora bağlı değildir.
Örnek;
BMW X5, I8
iii. Range Extender System (Menzil Arttırıcı)
Bu sistemde de bir elektik motoru bir de içten yanmalı motor vardır.
İçten yanmalı motorun tek görevi pilleri şarj etmektir, aracın çekişi tamamen elektrik motorlarına bağlıdır.
Örnek; BMW I3, Opel Ampera
iiii. Tam Elektrikli Motor
Bu sistemde içten yanmalı motor bulunmaz. Doğal olarak içten yanmalı motorun beraberinde getirdiği sayısız ve bakımı zor, maliyeti yüksek parçalar (şanzuman, buji, krank mili vs) yoktur.
Elektrik motoru aracın çekişinden sorumlu organdır. Pillerin şarjı istasyonların yaygınlaşması halinde kolayca yapılabilir.
Motor, pillerden aldığı elektrik enerjisini içerisinde kinetik enerjiye dönüştürür ve tekerleklere hareket enerjisi olarak aktarır.
Günümüzde yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bu sistem, en çevreci sistemdir.
Şuan hali hazırda tam elektrikli otomobil üreten firmaların yarıştığı en önemli mevzu, bu motorların pilleri üzerinedir.
Tam şarj ile ne kadar gittiği, ve şarj süresinin kısalığı bu yarıştaki 2 temel unsurdur.
Geçtiğimiz aylarda Türkiye olarak, %100 yerli mülkiyet hakkıyla tanıttığımız tam elektrikli arabamızın da bu yarışta önde gelenlerden olması dileğiyle, bir sonraki yazımızda görüşmek üzere...
Yorumlar
Yorum Gönder