Latincenin Biyoloji Üzerindeki Nüfuzu

        
        
        15. yüzyıl ve 17. yüzyıl arasında insanlık, İsa’nın doğumundan bu yana, geride bıraktığı on beş yüzyıldan daha büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Bu zaman aralığında kat edilen ilerlemenin bir bölümü de biyoloji disiplini çevresinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde biyologlar, yeni keşiflerini kendi milletlerine anlatırken ana dillerini; diğer milletlere makaleler halinde iletirken Latinceyi tercih etmişlerdir. Bunun sebebi, Latincenin ölü bir dil olması ve bu nedenle hiçbir devlet veya millet tarafından kullanılmayan tarafsız bir sözlü iletişim aracı olmasıdır.

        
        Yeni Çağ’ın hemen öncesinde gerçekleşen bilimsel gelişmelerin neredeyse tamamının Avrupa Kıtası etrafında şekillenmesi, Avrupalı bilim insanlarını diğer meslektaşlarının da zorlanmadan bu gelişmeleri anlayabileceği bir dil arayışına sürüklemiştir. Yine bir Avrupalı bilim insanı olan, İsveçli botanikçi ve doktor Carl von Linné (Latinceleştirilmiş adıyla Carl Linnaeus) meslektaşlarının arayışlarına bir son vermiştir.

        Bahsi geçen dönem, tıp ve botanik bilimlerinin iç içe geçtiği bir dönemdir. Bu duruma ek olarak hekimler, değişken ve belirli standarttı olmayan Latince isimlendirilmiş bitkileri kullanıyorlardı. Bu düzensizliğe bir dur denilebilmesi, Carl von Linné’nin 1735 yılında yayınlanan Systema Naturae kitabı sayesinde gerçekleştirilmiştir. Bu kitabın sonucunda tıp ve botanik biliminde Latince isimlendirmeler bir kural etrafında şekillendirilmiştir. Linnaeus’un önermiş olduğu basit, tutarlı, ikili isimlendirme yöntemi bugün hala kullanılıyor olmakla beraber, biyoloji bilimini de tamamen değiştirmiş bulunmaktadır.

        Toulouse Üniversitesinden birkaç araştırmacı, Google’ın geliştirmiş olduğu PageRank algoritmasıyla Wikipedia üzerindeki en çok kullanılan dillere mahsus makalelerin taranması sonucunda insanlık tarihinin en etkili insanlarının sıralandığı bir liste elde ettiler. İkili isimlendirmenin düşünce babası Carl von Linné, bu ortak isimlendirme yönteminin kendisiyle ilişkilendirilmesi sebebiyle, bahsedilen listenin birinci sırasında kendisine yer buldu.

Hasan Kaan Tuna [ tuna_kaan_hasan@windowslive.com

Kaynaklar

aeon.co/essays/how-did-science-come-to-speak-only-english

ucmp.berkeley.edu/history/linnaeus.html

newscientist.com/article/dn25703-jesus-and-hitler-beaten-in-wikipedia-influence-list