ESKİ TARIM ARAZİSİ, YENİ SİLİKON VADİSİ

        1950’ler boyunca Santa Clara Vadisi olarak adlandırılan bu topraklar, kendisi de burada doğmuş olan, Nobel Ödüllü Akademisyen ve Fizikçi William Shockley’in beraberindeki sekiz bilim insanını bölgeye gelmeye ikna etmesiyle Santa Clara Vadisi tamamen değişecekti.

Santa Clara Vadisi Bir Zamanlar Dutluktu

1950’ler ve öncesinde üzüm, buğday, şarap ve kiraz gibi tarım merkezli ürünlerinin üretildiği bahsi geçen topraklar, Amerika Birleşik Devletleri’nin başta New York gibi doğu vilayetlerini finanse etmesinden ötürü ülkenin batı yakasında kalan San Francisco ve onun bir parçası olan Santa Clara, yerli yatırımcılar dışında gelişim sermayesi sağlayamamakla beraber, tarım dışında bir gelir kapısı da aralayamaz haldeydi. Santa Clara’nın bu az gelişmişliği ve sakinliği, kariyerinin zirvelerinde olduklarını sanan birkaç bilim insanı için çok güzel bir alan yaratmıştı. 1956 yılında William Shockley ve arkadaşlarının gelişi ile bu vilayet dünyanın girişim merkezi olma yolundaki ilk adımını atmış olacaktı.

Köy Ağası Stanford Üniversitesi

        William Shockley’den önce bu bölgeyi keşfetmiş bir canlı daha vardı, bu canlı Stanford Üniversitesi olarak adlandırılıyordu. Alt tarafı bir bina topluluğu olan bu kurumun canlı olarak adlandırılmasının sebebi, tarımla geçim sağlayan köylülerin üzüm bağlarını kademeli biçimde satın alarak, durmaksızın büyümeyi hedefliyor olmasıydı. Bölgenin hakimi bu iki grup, beş yıl içerisinde Soğuk Savaşa ve uzay araştırmalarına yön vereceklerdi.

Santa Clara’dan Silikon’a Giden Patika

        Bölgeye kurulmuş olan bilim insanları, el ele verip, uzun uğraşlar sonucunda transistor kavramını dünyaya tanıtmayı başarabildiler. Boyu ile işlevi tam manasıyla zıt olan bu icat, radyoların devrim geçirip her eve, her cebe, her çantaya girebilmesini sağlamıştır. Transistor konusundaki büyük muvaffakiyet sonrasında, dokuz kişilik rüya takım dağılmıştır. Bazı zamanlar daha iyi bir şeyin gerçekleşmesi için, küçük kötü şeyler gerçekleşmesi gerekebiliyor. Dokuzlu takımın dağılışını ancak böyle yazıya dökmek gerektiğini düşünüyorum.

        

      Dokuz kişilik bu grubun dağılmış olması, farkında olmadan Santa Clara Vadisi’nin Silikon Vadisi olmak yolundaki ilk adımı sayılabilir. Büyük bir şirkete dahil bireylerin, risk alarak,  bir zaman sonrasında kendi fikir ve hayallerini takip etmesi bugün de Silikon Vadisi’ni önemli kılan süre gelmişlikten birisidir.

        

        Birbirlerinden bağımsız olmalarına rağmen beraber çalışmaya devam eden ayrık şirketler, bir süre sonrasında transistorleri silikon ile bir araya getirmeye başladılar. Silikon Vadisi’nin hikayesi işte tam bu noktada başlamış oldu. Transistor üzerine zaten birikimi olan şirketler, Soğuk Savaşta Amerika Birleşik Devletleri’ni, uzay araştırmalarında ise insanlığı onlarca adım ileriye taşıyacak olan mikroçipleri icat etmiş oldular. Bu mikroçipler ile ilk bilgisayar destekli makineler, ilk bilgisayar destekli uzay mekikleri ve bilgisayar hesaplı gözlem evleri insanlık tarihine girmiş oldu. Tanım yerindeyse, bilgisayar çağı resmen başlamış oldu.

Ekosistem Hususunda Silikon Vadisi’nin Gelişimi

        Bu gelişmeler yaşanırken, Silikon Vadisi’nin popülerliği hızla artmakta ve daha önceleri doğu kıyılarını hedef alan küresel girişimcilerin radarına girmeye başlamıştı. Günümüze kadar sürüp gelen Silikon Vadisi, zamanın da etkisiyle bir ekosisteme dönüşmüş, büyük teknoloji devlerini merkezlerini bu noktaya taşımaya ikna edebilecek derecede gelişim göstermiştir. Silikon Vadisi girişimcilik çevresinde her sene binlerce insanı istihdama yönlendirmeye devam etmektedir.

        Amerika Birleşik Devletleri’nin yükselen bölgesi Silikon’da risk almayı, istikrara; defalarca denenip doğruluğu kanıtlanmış buluşlar yerine, yeniliği tercih etmeyi; eşitliği, hiyerarşiye  tercih edenlerin oluşturduğu bahsi geçen ekosistem, gün geçtikçe daha da kalabalıklaşmaya devam ediyor. Steve Jobs, Bill Gates, Mark Zuckerberg gibi dehalara ev sahipliği yapan eski tarım bölgesi, bugün çağımıza damgasını vuran şirketleri bünyesinde bulunduruyor.

         

       Vadi ile birlikte gelişimini sürdüren bir başka kurum olan Stanford Üniversitesi ise, yeni kurulan şirketlere genç mühendisleri; yeni şirket kurmaya niyetli mühendisleri; Zaten kendisine bir rota oluşturmuş olan Google, Facebook, Apple, Microsoft vb. şirketlerdeki açıkları dolduracak olan mühendisleri yetiştirmektedir. Bu vadi ile ve onun üniversitesiyle her yıl binlerce insanın yolu, bir şekilde kesişiyor. Bazı insanlar da kesişmesini dört gözle bekliyor. Bu durumda, bazen doğduğunuz yer sizin kaderiniz olabiliyor, ancak Silikon Vadisi’nde başarılı olmanız için burada doğup büyümeniz gerekmiyor. Vizyon sahibi insanlara dünyanın neresinden gelirlerse gelsinler bu vadide yer var. Yeter ki özgürlüklerinin değerini bilsinler, çalışmaya inansınlar, insanlığa katkı sağlamaya azmetsinler. Aslına bakarsanız Silikon Vadisi işte bütün bunların özeti.

Hasan Kaan Tuna[tuna_kaan_hasan@windowslive.com