Ayaklar Havaya : Robot Süpürgeler

   Teknoloji geliştikçe; yapay zeka ve buna bağlı olarak robotlar, yaşamımızda etkin rol almaya başladı. 
Artık, takla atan, yük taşıyan insansı robot Atlas'tan tutun; otonom sürüş sağlayan yapay zekaya kadar, hayatımızda bir çok alanda bunun sonuçlarını görmeye başladık.

   Hayatımızı kolaylaştıran bu akıllı makineler şuan bize her ne kadar sevimli gözükse de gelecek için endişe duyanlar da var.

   Bunlardan biri Stephen Hawking idi. Yapay zekalar hakkında bir sözü vardı, kulak verelim.

   'Yapay zekalı makineler, insan ırkının sonunu getirebilir.'

   Bu bir öngörü, elindeki akıllı telefona şiddet uygulamana gerek yok, henüz.

   Gelelim bugünkü konumuza;
Robot Süpürgeler..


   Klasik süpürgeler ile hepimizin bir anısı vardır, genelde iyi anılar değillerdir. Biri sesine takar, biri kablosuna takılır düşer ; ama benim gibi ruh hastası bir grup da vardır ki sesini duyduğu gibi uyuyakalır.

Neyse,

   Bundan yıllar önce robot süpürgeler hayatımıza giriş yaptı, ama 'Robot bu, nasıl süpürecek, benim yaptığım gibi yapamaz o' diyen annelerimiz, sabahın köründe o elektrikli süpürgenin sesini bizlere duyurmaya devam ettiler.

   Haksız da değiller, hem çıktıkları zaman çok pahalıydı, hem de yapay zekaları çok gelişmiş düzeyde değildi. Ama işler değişti...

    1990'larda çıkan robot süpürgeler gerçekten fiyaskoydu.
Sonrasında 2002 yılında Roomba, makul bir fiyata, iyi bir teknoloji sundu ve pazara tutunmayı başardı.

   Gelelim Nasıl Çalıştıklarına,

   Robot süpürge diyoruz, doğal olarak ortada bir yapay zeka var. Bu yapay zeka sayesinde robot süpürge, basit kararlar alarak çalışma planını oluşturur.

   Ortamı okumak ve bilgi toplamak için sensörler kullanılır. Yıllar boyu farklı sensörler kullanıldı ama artık kızıl ötesi veya lazer olarak tercih ediliyor.

   Bu sensörler bir ışık demetini karşıya gönderir ve kendilerine nasıl döndüğüne bağlı olarak bilgi toplarlar. Bazıları ultrasonik sensör kullanır, yarasalar gibi. Sadece ışık yerine ses dalgaları kullanırlar.

   Bu makinelerde 4 tip temel sensör vardır.

1)Uçurum sensörleri :Makinenin altındadır ve bunlar ,süpürgenin zemini ile tabanı arasındaki mesafeyi belirler. Odada merdiven gibi boşluklar varsa, robot bu sensör yardımıyla uçurum diye tabir edilen boşluklardan uzak duruyor.

2)Darbe sensörleri: Robot, bir nesneye çarptığında uyarı gönderir

3)Duvar sensörleri: Robotun mobilyalara, duvara çok yakın geçebilmesine olanak sağlar. Böylece engellere takılmadan, zeminin her yüzeyinde temizlik yapmayı kolaylaştırır.

4)Optik enkoderler: Bir robot elektrik süpürgesinde bulunan en gelişmiş sensörlerdir. Bu sensörler tekerleklerin hareketini izler. Robot bu sayede ne kadar yol kat ettiğini ve kaç dönüş yaptığını bilir. Bu bilgi robotun nerede olduğunu bilmesini sağlar. Bu, robot süpürgeye navigasyon imkanı verir.

   Tamam bilgileri topladık, ama bunu işleyecek bir yapay zeka olmalı dimi?

İnanması zor ama bu robotların yapay zekası tasarlanırken böceklerden ilham alınmış.

Gerekçesi aslında basit, bir böcek düşünün; karıncayı ele alalım.

   Ne yaparlar? Yuvayı terket, yiyecek bul ve yuvaya dön. Bunu yapmak için karınca gözlerini, duyularını kullanır.

Yiyecek nerede, eve dönüş için en kısa yol nerede gibi gibi...

   

Yiyeceklerini bulup, akşam ezanından önce yuvaya geri dönmesi gerekiyor.

Sadece bizim annelerimiz kızmıyor,evet

   Robot süpürge açısından bakarsak, süpürge, şarj istasyonunu terketmeli, kendide rota oluşturup yüzeyi temizlemeli ve şarjı tükenmeden geriye dönmeli.

Benziyor değil mi?

  Hadi özetleyelim, Roomba'nın modeli üzerinden gidelim.

   Roombanın ' clean' düğmesine bastığımızda, robot, odanın büyüklüğünü hesaplıyor. 

Hesaplama işleminde; robot kızılötesi sinyal yolluyor.

Böylece temizleyeceği zemin için kendisine bir harita oluşturuyor. 

Haritayı oluşturduktan sonra, yazılımında bulunan düzenlenebilen algoritmasıyla kendi rotasını çiziyor. 

Harita fonksiyonun görevi geçtiği yerden bir daha geçmemek değil, daha etkin dolaşma planı çizerek, her noktadan en az 3 kez geçerek daha iyi bir temizlik yapmak.

   Odada merdiven gibi boşluklar varsa, robot, kızılötesi sensör yardımıyla uçurum diye tabir ettiğimiz boşluklardan uzak duruyor. Sensörüyle yolladığı sinyal geri gelmiyorsa anlıyor ki uçurum var ve keskin bir hamleyle diğer yöne doğru hareket ediyor.

   Bir diğer kızıl ötesi sensör ise; robotun mobilyalara, duvara çok yakın geçmesine izin veriyor. Böylece engellere takılmadan ve zeminin her yerinde güzel bir temizlik çıkarmasını sağlıyor.

   Son olarak, Roomba'da iki tane kir sensörü var;  pervane kiri toplayıp içeri çöp kutusuna doğru atarken, kir metal plakalara çarparak titreşim yayıyor. Sensör bunu algılıyor ve robota ' burası çok kirli, bu alanı bir daha al ' komutu veriyor.

   Yapay zeka sonumuzu getirecek mi bilemem, getirse de biz görmeyiz diye düşünüyorum.

Gelişen yapay zeka sonucu hayatımızı kolaylaştıran robotlara kötü davranmayalım.

   Veya onlar bizim sonumuzu getirmeden biz onların sonunu getirelim, ne dersiniz?

   Veda vakti geldi, sağlıklı günler..